Przejdź do treści

Zjawiska na pograniczu nazw własnych i pospolitych


Nazwy własne z reguły pozostają w związku z nazwami pospolitymi. Na ich granicy zachodzą jednak pewne zjawiska, które pozwalają na przejście nazw jednej kategorii w nazwy drugiej kategorii.

Apelatywizacja/deonimizacja

nazwa własna staje się nazwą pospolitą

Apelatywizacja i deonimizacja określają przechodzenie nazw pomiędzy kategoriami nazw własnych i pospolitych.

  • Apelatywizacja zachodzi wtedy, kiedy nazwa własna (właściwa jednostce) staje się nazwą pospolitą (właściwą pewnej kategorii).
  • Deonimizacja to inaczej apelatywizacja (to pojęcia synonimiczne).

Wynik apelatywizacji/deonimizacji: 

W wyniku deonimizacji lub apelatywizacji tworzone są eponimy. Przykładami mogą być np.: wyrazy prysznic (nazwa pochodzi od nazwiska projektanta pierwszego prysznica) czy adidas (nazwa pochodzi od producenta butów sportowych, firmy Adidas).

Proprializacja/onimizacja

 nazwa pospolita staje się nazwą własną

Proprializacja i onimizacja również określają przechodzenie nazw pomiędzy kategoriami nazw własnych i pospolitych.

  • Proprializacja zachodzi wtedy, kiedy nazwa pospolita (właściwa dla ogółu) staje się nazwą własną (charakterystyczną dla pojedynczego produktu).
  • Onimizacja to inaczej proprializacja (są to pojęcia synonimiczne).

Wynik apelatywizacji/deonimizacji: 

W wyniku deonimizacji lub apelatywizacji tworzone są nazwy odapelatywne. Takie zjawisko jest rzadsze niż odwrotne, jednakże da się znaleźć kilka przykładów, np.: Delicje, Bryza, czy nawet współczesne Paczkomaty (pojęcie właściwe tylko dla jednego dystrybutora urządzeń paczkowych).

Transonimizacja

nazwa własna z jednej kategorii przechodzi do drugiej

Pojęcie to określa proces przechodzenia nazw własnych jednej kategorii do nazw własnych innej kategorii, np.: imię zaczyna oznaczać nazwę konkretnego produktu (jak w przypadku płynu do mycia naczyń o nazwie Ludwik, soku Kubusia, czy pralki Frani).

Dodane przez: Dominika Byczek

Komentarze: 0

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zajrzyj też tu