Prezentujemy zarys głównych myśli artykułu naukowego Zofii Mitosek pt.: „Mimesis Krytyczna”, którego lektura jest zazwyczaj zalecana studentom filologii polskiej w ramach przedmiotu Teoria literatury. Tekst ma oczywiście charakter skrótowy i wybiórczy – zainteresowanym dokładniejszymi informacjami polecamy zapoznanie się z oryginałem pracy badacza, który jest dostępny w źródle podanym w bibliografii na końcu tekstu.
Poniższy plik zawiera streszczenie artykułu w formie graficznej – idealne do wydruku i szybkiej powtórki. Pobierz notatkę w formacie pdf:
Z. Mitosek – Mimesis krytyczna.pdf
Jeżeli cokolwiek z pliku wzbudza Twoje wątpliwości lub jest kwestia, której – mimo opisu – nie rozumiesz, zadaj pytanie w komentarzu. Odpowiemy maksymalnie w ciągu 24 godzin.
Z. Mitosek – Mimesis krytyczna – streszczenie
Zofia Mitosek dzieli mimesis na dwie grupy:
- językowa – naśladowanie nie rzeczywistości, a języka; naśladowanie klisz, stylów
- krytyczna – pójście o krok dalej: świadomość skazania człowieka na te klisze i próba sproblematyzowania tego zjawiska (mam tego świadomość, dlatego posługuję się ironią, parodią, biorę to w cudzysłów)
Mimesis krytyczna staje się ideologią, która łączy pisarzy i artystów o nastawieniu awangardowym. Mimesis krytyczna jest też pewną postawą twórczą, której odpowiadają konkretne techniki mimetyczne:
- cytat
- cudzysłów
- parodia
- ironia
Interpretacje mimesis
1. Krytyczna – świadomy gest imitacyjno-parodyjny autora Rzeźni – aluzje, cytaty, parodie.
2. Historyczna – mimetyzm językowy i formalny stanowi jeden z uniwersalnych składników dzieł literackich.
3. Filozoficzna – mówiący mimowolnie reprodukuje zastane doświadczenie językowe.
4. Teoretyczna – poetyka opisowa mimesis językowa jest związana z określonymi gatunkami oraz fabularno-kompozycynymi właściwościami literatury.
Typy mimetyzmu formalnego – tabela:
typy mimetyzmu formalnego |
|
stylizacja na formy ustne |
stylizacja na formy pisemne |
monolog wypowiedziany |
powieść w listach |
gawęda |
powieść – pamiętnik |
powieść – człowiek |
|
stylizacja na pisma urzędowe |
Mimetyzm formalny:
- mieści się w obrębie mimesis językowej
- nazwany i opisany przez Michała Głowińskiego
- oznacza szczególny rodzaj stylizacji, polegający na nadaniu utworowi literackiemu kształtu wypowiedzi nieliterackiej
Bibliografia:
Mitosek Z., Mimesis krytyczna, [w:] eadem, Mimesis. Zjawisko i problem, Warszawa 1997, s. 123-151.