Poniższy tekst nie rości sobie praw do bycia pełnoprawnym opracowaniem naukowym. Najważniejsze moim zdaniem tezy z książki wynotowałam na własne (studenckie) potrzeby. Nagłówki poniższej notatki zostały zaczerpnięte z podręcznika źródłowego.
I. Emblematyka oraz ikonologia
Początek emblematyki
Emblematyka i ikonologia pojawiły się w Europie w czasach renesansu jako wynik świadomego łączenia słowa i obrazu. Początków tradycji emblematycznych szukać należy w starożytności.
Hieroglifika a emblematyka
Renesansowi twórcy za przodka emblematyki uznawali staroegipską hieroglifikę. Chociaż hieroglify odczytano dopiero w 1779 roku, to znano je dużo wcześniej. Wiązano je z symbolicznie wyrażonymi ideami. Doszukiwano się w nich treści filozoficznych i magicznych. Tak odczytywano hieroglify już za czasów antyku. Wszelkie dzieła interpretowano alegorycznie. Podobnie działo się w kulturze hebrajskiej. Interpretacji alegorycznej używano także do odczytania Pisma Świętego.
Antyczna sztuka a emblematyka
Dużą rolę dla nowożytnych twórców odgrywały także wiersze starożytnych Greków i Rzymian związane z posągami i malowidłami – Andreas Alciatus, ojciec nowożytnej emblematyki, czerpał z nich całymi garściami, tworząc własny zbiór subskrypcji (korzystał m.in. z malowideł z Pompei i epigramatach). W starożytności obrazy i rzeźby często opatrzone były dodatkowymi opisami, które tłumaczyły ich sens. Tradycje te przejęło chrześcijaństwo, które już w pierwszych wiekach wypracowało sobie własną symbolikę łączącą kulturę hebrajską, egipską, grecką i rzymską.
Heraldyka a emblematyka
Bezpośrednią poprzedniczką renesansowej emblematyki była średniowieczna heraldyka, napisy herbowe i wiersze na godłach herbowych. Średniowieczna kultura przejmowała wzorce antyczne, rozwijała je i dostosowywała do swoich potrzeb. Zachował się także zwyczaj objaśniania alegorycznych treści obrazów przy pomocy sentencji i napisów. Przywiązywano do nich ogromną wagę i często były bardzo mocno rozbudowane. W średniowieczu rozwinęły się również iluminacje, które uzupełniały teksty.
Andrea Alciati – twórca nowożytnej emblematyki… ciąg dalszy na następnej podstronie.
